Rác thải y tế là một trong những nguồn nguy cơ có ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và sức khỏe con người. Đây là nhóm chất thải nhận được sự quan tâm 'đặc biệt' từ nhà nước, cơ quan chính quyền. Được quy định phân loại tùy theo từng đặc tính và áp dụng theo thông tư y tế đã được ban hành. Với mỗi loại chất thải sẽ tương ứng với từng loại dụng cụ túi/thùng đựng/chứa rác y tế cụ thể
Định nghĩa về rác thải y tế
Chất thải (rác thải) y tế được định nghĩa là toàn bộ chất thải phát sinh từ các hoạt động trong khuôn viên cơ sở y tế hoặc cơ sở ngoài nhưng thuộc y tế, ở thể rắn, lỏng và khí.Trong chất thải rắn, được chia thành 4 nhóm chính bao gồm:- Chất thải y tế nguy hại lây nhiễm
- Chất thải y tế nguy hại không lây nhiễm
- Chất thải y tế rắn thông thường
- Chất thải y tế rắn có thể tái chế
Nhận diện bằng 4 màu : vàng - đen - xanh - trắng
- Chất thải y tế nguy hại lây nhiễm
- Chất thải y tế nguy hại không lây nhiễm
- Chất thải y tế rắn thông thường
- Chất thải y tế rắn có thể tái chế
Đặc tính của rác thải y tế gây nguy hại
- Có khả năng lây nhiễm;
- Gây độc gen, gây độc tế bào;
- Có chứa độc chất, hóa chất độc hại;
- Có tính ăn mòn;
- Có tính phóng xạ (đối với các cơ sở có xạ trị);
- Vật sắc nhọn
Tác động của rác thải y tế lên sức khỏe con người
- Có khả năng lây nhiễm;
- Gây độc gen, gây độc tế bào;
- Có chứa độc chất, hóa chất độc hại;
- Có tính ăn mòn;
- Có tính phóng xạ (đối với các cơ sở có xạ trị);
- Vật sắc nhọn
Vì chất thải từ các hoạt động y tế được phân chia khác nhau theo từng chủng loại riêng biệt, nên mỗi loại sẽ có 'sức công phá' khác biệt:
Ảnh hưởng từ chất thải sắc nhọn
Chất thải sắc nhọn thuộc nhóm chất thải nguy hiểm, có nguy cơ gây tổn thưởng kép tới sức khỏe con người. Có nghĩa là - vừa gây chấn thương do vết cắt, vết đâm và thông qua vết chấn thương
- vừa có nguy cơ gây bệnh truyền nhiễm nếu trong nguồn chất thải có chứa mầm bệnh viêm gan B (HBV), viêm gan C (HCV) và virus HIV,...
- vừa gây chấn thương do vết cắt, vết đâm và thông qua vết chấn thương
- vừa có nguy cơ gây bệnh truyền nhiễm nếu trong nguồn chất thải có chứa mầm bệnh viêm gan B (HBV), viêm gan C (HCV) và virus HIV,...
Ảnh hưởng từ chất thải lây nhiễm
Chất thải y tế lây nhiễm không sắc nhọn cũng thuộc nhóm có mức độ nguy hiểm cao, trong rác có chứa các vi sinh vật gây bệnh truyền nhiễm như: tụ cầu, HIV, viêm gan B,…dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người thông qua nhiều hình thức, qua:- da (vết trầy xước, vết đâm xuyên hoặc vết cắt trên da)
- các niêm mạc (màng nhầy)
- đường hô hấp (do xông, hít phải)
- đường tiêu hóa (do nuốt hoặc ăn phải)
Nếu việc phân loại và quản lý nhóm này không được thực hiện đúng cách có thể là nguyên nhân lây nhiễm bệnh cho con người từ trong chính môi trường trong bệnh viện đã tiếp xúc.
Ví dụ: Trước khi đến bệnh viện, một số người không có mắc bệnh. Nhưng khi đến hoặc làm việc tại các cơ sở y tế, sau một thời gian, họ có khả năng bị lây nhiễm các bệnh từ nguồn này. Hoặc thậm chí tệ hơn là đem mầm bệnh đến nơi khác hay chính nơi ở.
- da (vết trầy xước, vết đâm xuyên hoặc vết cắt trên da)
- các niêm mạc (màng nhầy)
- đường hô hấp (do xông, hít phải)
- đường tiêu hóa (do nuốt hoặc ăn phải)
Ảnh hưởng từ chất thải hóa học và dược phẩm
Mặc dù chiếm tỉ lệ nhỏ, nhưng chất thải hóa học và dược phẩm cũng có thể gây ra các nhiễm độc cấp tính, mãn tính, chấn thương và bỏng,... Hóa chất độc hại và dược phẩm ở các dạng dung dịch, sương mù, hơi,… có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường da, hô hấp và tiêu hóa,... gây bỏng, tổn thương da, mắt, màng nhầyđường hô hấp và các cơ quan trong cơ thể như: gan, thận,… Một vài trường hợp cụ thể rác thải y tế nguy hiểm gây ra:- Thủy ngân là một chất độc hại, nó có mặt trong một số thiết bị y tế, nhất là các thiết bị chẩn đoán như: nhiệt kế thủy ngân, huyết áp kế thủy ngân,... và một số nguồn khác như khi bóng đèn huỳnh quang, compact sử dụng bị vỡ;
- Chất khử trùng được dùng với lượng lớn và thường xuyên trong bệnh viện, chúng có tính ăn mòn và có độc tính cao khi vô tình kết hợp thành các hợp chất khác
- Dư lượng các hóa chất tại phòng xét nghiệm khi thải vào hệ thống thoát nước có thể ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thống xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học hoặc các hệ sinh thái tự nhiên của các nguồn nước tiếp nhận;
- Dư lượng trong chất thải dược phẩm bao gồm: các loại kháng sinh, các thuốc khác nếu không được xử lý khi thải vào các nguồn nước tiếp nhận sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường sống và các loài thủy sinh trong các nguồn nước tiếp nhận.
- Thủy ngân là một chất độc hại, nó có mặt trong một số thiết bị y tế, nhất là các thiết bị chẩn đoán như: nhiệt kế thủy ngân, huyết áp kế thủy ngân,... và một số nguồn khác như khi bóng đèn huỳnh quang, compact sử dụng bị vỡ;
- Chất khử trùng được dùng với lượng lớn và thường xuyên trong bệnh viện, chúng có tính ăn mòn và có độc tính cao khi vô tình kết hợp thành các hợp chất khác
- Dư lượng các hóa chất tại phòng xét nghiệm khi thải vào hệ thống thoát nước có thể ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thống xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học hoặc các hệ sinh thái tự nhiên của các nguồn nước tiếp nhận;
- Dư lượng trong chất thải dược phẩm bao gồm: các loại kháng sinh, các thuốc khác nếu không được xử lý khi thải vào các nguồn nước tiếp nhận sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường sống và các loài thủy sinh trong các nguồn nước tiếp nhận.
Ảnh hưởng của chất gây độc tế bào:
Chất gây độc tế bào có thể xâm nhập vào cơ thể con người bằng các con đường: - hô hấp khi hít phải
- qua da
- qua đường tiêu hóa
- tiếp xúc với chất thải dính thuốc gây độc tế bào
- tiếp xúc với các chất tiết ra từ người bệnh đang được điều trị bằng hóa trị liệu.
Một số chất gây độc tế bào có thể gây hại trực tiếp tại nơi tiếp xúc, đặc biệt là da và mắt, một số triệu chứng thường gặp là: chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu và viêm da.
- hô hấp khi hít phải
- qua da
- qua đường tiêu hóa
- tiếp xúc với chất thải dính thuốc gây độc tế bào
- tiếp xúc với các chất tiết ra từ người bệnh đang được điều trị bằng hóa trị liệu.
Ảnh hưởng của chất thải phóng xạ:
Mức độ ảnh hưởng của chất thải y tế phóng xạ tùy thuộc vào loại phóng xạ, cường độ và thời gian tiếp xúc. Các loại được dùng trong các cơ sở y tế thường có chu kỳ bán rã ngắn (kéo dài từ vài giờ, vài ngày cho đến vài tuần). Các triệu chứng hay gặp là đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và nôn nhiều bất thường,… ở mức độ nghiêm trọng hơn có thể gây ung thư và các vấn đề về di truyền
Những lưu ý trong việc phân loại chất thải y tế
Dụng cụ thu gom rác thải y tế
- Các thùng thu gom chất thải phải đúng màu sắc quy định.
- Bên trong mỗi thùng đựng chất thải y tế phải luôn có túi rác y tế cùng màu sắc tương ứng.
- Không chứa chất thải đầy quá 3/4 thùng.
- Thùng chứa chất thải nhỏ phải có đạp chân hoạt động tốt, bề mặt luôn sạch.
- Thùng chứa chất thải tại khu vực tập trung phải có bánh xe di chuyển
- Túi ni lông chứa chất thải phải có dung tích chứa phù hợp với thùng đựng chất thải.
- Mỗi khoa, phòng phải quy định rõ vị trí đặt thùng đựng chất thải y tế cho từng loại chất thải.
- Nơi có phát sinh loại chất thải nào thì phải có loại thùng thu gom tương ứng
Điều kiện phân loại rác ý tế
Khu vực bố trí các loại thùng rác y tế phù hợp
Trên xe tiêm và xe thủ thuật | + Thùng/hộp kháng khuẩn màu vàng |
Khu vực phẫu thuật, phòng đẻ,… | + Thùng/túi rác y tế màu vàng 10 - 20L |
Khu vực hành chính | + Thùng/túi rác y tế màu xanh 10 - 20L |
Khoa Dược
| + Thùng/túi rác y tế màu trắng 10 - 20L |
Khoa Y học hạt nhân
| + Thùng/túi rác y tế màu đen 10 - 20L |
Buồng xét nghiệm | + Thùng/túi rác y tế màu vàng 10 - 20L |
Buồng bệnh
| + Thùng/túi rác y tế màu vàng 10 - 20L |
Buồng cách ly | + Thùng/túi rác y tế màu vàng 10 - 20L |
Buồng bệnh điều trị ung bướu | + Thùng/túi rác y tế màu đen 10 - 20L |
Buồng xét nghiệm
| + Thùng/túi rác y tế màu vàng 10 - 20L |
Hành lang, nơi công cộng | + Thùng/túi rác y tế màu xanh 10 - 20L |
Nơi tập trung chất thải bệnh viện | + Thùng/túi rác y tế màu vàng 120 - 240L |
Nơi tập trung chất thải phóng xạ (được che chắn, bảo vệ và có biển cảnh báo). | + Thùng/túi rác y tế màu đen 120 - 240L |
Thời gian thu gom và lưu trữ chất thải y tế
Việc phân loại rác thải y tế tại nguồn có tầm ảnh hưởng quan trọng đối với môi trường sống của chính chúng ta hiện tại cũng như thế hệ trẻ mai sau. Hi vọng với bài viết này có thể phần nào giúp đọc giả có cái nhìn toàn diện hơn và hành động cụ thể hơn trong phân loại chất thải y tế.
Để biết tên chi tiết và các sản phẩm thu gom chuyên dụng, liên hệ ngay với chúng tôi theo thông tin
Ms.Linh – 0966.914.185 hoặc 0327.17.3232
SKYPE: Linh Nhựa Công Nghiệp
ZALO: Linh nhựa công nghiệp hoặc Minh Khang
MESSENGER: Nhựa Công Nghiệp
Email: linhnguyen.nhuacn.mkc@gmail.com
Web: https://moitruongsong.net.vn/
Blog: catalogue Minh Khang
Tiktok: https://www.tiktok.com/@nhuaminhkhangchinhhang
Kênh Youtube Minh Khang (MKC)
Địa chỉ kho
Miền Nam: 13 Quốc Lộ 1A, Phường Thới An, Quận 12, TP.HCM
Miền Bắc: D10-35 KĐT Geleximco Lê Trọng Tấn, Quận Hà Đông, TP.Hà Nội
Nhận xét
Đăng nhận xét